Kilka słów o naszej debacie:
Data: 22 marca - Światowy Dzień Wody
Miejsce: Gimnazjum w Opatowie
Tytuł debaty: Jak przeprowadzać akcje dotyczące oszczędzania wody w szkole?
Motto debaty: Woda to życie.
Wiersze i opowiadania o wodzie
"Chora rzeka" – Joanna Papuzińska
Śniła się kotkowi rzeka,
wielka rzeka, pełna mleka…
Tutaj płynie biała rzeka.
Ale to jest chora rzeka.
Jak tu pusto!
Drzewo uschło…
Cicho tak –
ani ptak,
ani ważka, ani komar. ani bąk,
ani gad, ani płaz, ani ślimak,
ani żadna wodna roślina,
ani leszcz, ani płoć, ani pstrąg,
nikt już nie żyje tutaj,
bo rzeka jest zatruta.
Sterczy napis: „Zakaz kąpieli”.
Mętny opar nad wodą się bieli.
Chora rzeka nie narzeka,
tylko czeka, czeka, czeka…
płynie sobie, płynie czysta .
Skąd wypływa ? Dokąd zmierza ?
"Woda"
Płynie w rzece woda bystra ,płynie sobie, płynie czysta .
Skąd wypływa ? Dokąd zmierza ?
Jak długo
już czas na Ziemi odmierza ?
Wypłynęła ze źródełka ,
płynie , hen do morza .
Po drodze omija miasteczka ,
wioski , osady i Pomorza .
Wypłynęła ze źródełka ,
płynie , hen do morza .
Po drodze omija miasteczka ,
wioski , osady i Pomorza .
Użyźnia glebę
, daje pokarm roślinom ,
poi zwierzęta , gasi ludzkie pragnienie ,
w gorące dni daje ochłodę ,
a my zanieczyszczamy ten skarb – wodę .
poi zwierzęta , gasi ludzkie pragnienie ,
w gorące dni daje ochłodę ,
a my zanieczyszczamy ten skarb – wodę .
Okazując
niewdzięczność za ten dar,
sami ryzykujemy skrycie ,
jeśli zaprzepaścimy ten skarb,
możemy stracić życie .
sami ryzykujemy skrycie ,
jeśli zaprzepaścimy ten skarb,
możemy stracić życie .
"Rozmowy z kroplą wody"
-Jestem
kropla, bardzo potrzebna, kropla wody.
-Komu ?
-Ludziom.
-Do czego?
-Do picia,
mycia i gotowania, zmywania naczyń
i do
sprzątania.
-Skąd
przychodzisz kropelko?
-Z rzeki.
-Oj, to nie
jesteś czysta,
bo do rzeki
wpadają ścieki.
-W goście
brudna nie przychodzę.
Piorą mnie
do czysta w drodze.
-Jaką
odbywasz drogę?
-Przez różne
sitka, filtry i rury,
płynę coraz
bardziej czysta
o dziwo do
góry.
-Twoja
czystość warta pochwały…
-Moja? To
wielu ludzi trud niebywały,
by do picia,
do prania, do mycia
dla was i
ludzi wszystkich
nie zabrakło
nigdy w kranach
wody
czystej.
,,Ekologiczny
poranek"
Katarzyna Zielińska
Recykling, recyklizacja (ang. recycling) – jedna z metod ochrony środowiska naturalnego. Jej celem jest ograniczenie zużycia surowców naturalnych oraz zmniejszenie ilości odpadów.
Społeczeństwo powinno być informowane, o tym jakie skutki może przynieść brak recyklingu. Każdy mieszkaniec Polski wytwarza w ciągu roku 300 kg śmieci, co w skali kraju daje rocznie ok. 12 mln ton odpadów. Problemem jest niski poziom selektywnej zbiórki odpadów (w statystycznej gminie wynosi on od 2 do 5%). Przykładowo w Szwecji czy Niemczech jest to ponad 90%. Unia Europejska już w 1975 roku ustaliła kierunki działań w zakresie gospodarki odpadami w krajach członkowskich.
,,Ekologiczny
poranek"
Pewnego czerwcowego dnia Kasia z
radością wstała do szkoły. Szybko poszła do łazienki. Wychodząc zostawiła
niedokręcony kran. Ubrała się i zaczęła przygotowywać śniadanie.
- Kurcze – powiedziała.- Nalałam do czajnika za dużo
wody. Teraz długo będzie się gotowała i nie zdążę do szkoły. Kasia bez namysłu
wylała nadmiar wody do zlewu. Dziewczynka dokończyła śniadanie i poszła umyć
zęby. Myła je przy odkręconym kranie.
- Muszę się jeszcze uczesać - pomyślała i nie
zakręcając wody wzięła do ręki szczotkę. Nagle rozległo się pukanie do drzwi.
- Kaśka idziesz? - zapytała koleżanka wchodząc do
jej domu.
- Już, tylko wezmę plecak.
- A czemu masz wodę odkręconą?
- Co! Jak to odkręconą? - Kasia pędem wbiegła do
łazienki.
- O kurcze, faktycznie! -dziewczynka szybko
zakręciła kran
- Jezus! Kaśka ty czasem na serio nie kontaktujesz -
koleżanka zaczęła się śmiać. - Nie wiesz, że marnując wodę niszczysz
środowisko?
- Yyy nie, przecież dziś rano tylko nie dokręciłam
kranu, wylałam trochę wody z czajnika, bo miałam za dużo i teraz nie zakręciłam
kranu.
- To właśnie zmarnowałaś tyle wody, że spokojnie
starczyło by na podlanie twoich kwiatków.
- Ej Ania, ale ja nie mam kwiatków!
- I co z tego! Tu chodzi o zasady! Marnując wodę,
szkodzisz przyrodzie, a ty również jesteś częścią przyrody - powiedziała Ania.
Patrząc obiektywnie szkodzisz sama sobie.
- Aaa, to teraz już kumam - powiedziała Kasia.
- No w końcu. Chodź, bo się spóźnimy na autobus.
Ulotki ekologiczne
Ulotki ekologiczne
"Kaczka - sprzątaczka"
Nad rzeczką,
opodal krzaczka,
mieszkała
kaczka – sprzątaczka.
Z pomocą
małej zmioteczki
sprzątała
ciągle brzeg rzeczki.
Raz, dla
przykładu – proszę ja pana -
wymiotła
tuzin korków od szampana!
Gdzieś koło
środy lub piątku
zbierała
puszki w ramach porządków.
A w
poniedziałek kupiła sznurek
i pakowała
makulaturę.
Nie ustawała
w swoich staraniach,
zbierając
złom od dnia zarania.
Zysk także
czasem miała niewielki,
gdy
sprzedawała puste butelki.
Działało jej
przy tym na nerwy,
że sprząta i
sprząta bez przerwy:
kubeczki,
tacki, woreczki, plastiki,
po
smakowitych soczkach kartoniki,
torebki,
miski, kolorowe karteczki,
niedojedzone
kiełbaski, bułeczki.
A na
dokładkę – proszę ja pana -
wciąż się
ślizgała na skórkach po bananach.
Gryzła się
biedna kaczka okropnie:
„A niech
tych ludzi gęś kopnie!”
Mimo jej
ciągłych, usilnych zabiegów
wciąż brudno
było na rzeczki brzegu.
Nie
wiedziała kaczka o tem,
jak sobie
radzić ze śmieci kłopotem.
Może z
nadejściem jesieni
zjawią się
tłumy tych, co z nosem przy ziemi
sprzątać
będą odpadki do czarnych worów.
Lecz trudno
zrozumieć: dlaczego nikomu
nie
zaświtała dotąd myśl zbożna -
czy czasem
inaczej nie można?
Co by tu
zrobić, drogie dzieciaczki, by ulżyć doli kaczki – sprzątaczki?
Źródło: www.eko-sanok.pl
CZYSTE ŚRODOWISKO - NAJLEPSZE UZDROWISKO
Recykling naszą przyszłością!!!!!
Recykling, recyklizacja (ang. recycling) – jedna z metod ochrony środowiska naturalnego. Jej celem jest ograniczenie zużycia surowców naturalnych oraz zmniejszenie ilości odpadów.
Społeczeństwo powinno być informowane, o tym jakie skutki może przynieść brak recyklingu. Każdy mieszkaniec Polski wytwarza w ciągu roku 300 kg śmieci, co w skali kraju daje rocznie ok. 12 mln ton odpadów. Problemem jest niski poziom selektywnej zbiórki odpadów (w statystycznej gminie wynosi on od 2 do 5%). Przykładowo w Szwecji czy Niemczech jest to ponad 90%. Unia Europejska już w 1975 roku ustaliła kierunki działań w zakresie gospodarki odpadami w krajach członkowskich.
W Polsce obowiązującą jest Ustawa o odpadach ze stycznia 2001 roku (Dz.U. 2007 nr 39 poz. 251, która - w przeciwieństwie do wcześniejszych przepisów - jest zgodna z prawem unijnym. Zobowiązania wobec norm unijnych wymagają od nas naprawy systemu gospodarki odpadami. Do 2015 roku odzysk odpadów w Polsce musi wynieść 60%, zaś poziom recyklingu minimum 55%.
Cel recyklingu
Przetwarzając surowce wtórne ograniczamy wykorzystanie surowców pierwotnych, co przyczynia się do ochrony naturalnych zasobów. Odzyskiwanie i przetwarzanie redukuje także ilość odpadów, tym samym ilość miejsca na składowiskach. Wreszcie, wykorzystywanie surowców, które są nośnikami energii, jest elementem oszczędnego gospodarowania energią. Podstawową zasadą recyklingu jest maksymalizacja ponownego wykorzystania tych samych materiałów, przy najmniejszym nakładzie surowcowym i energetycznym potrzebnym do ich przetworzenia.
Co nadaje się do recyklingu?
Śmieci wytworzone w domach powinny być zbierane w gospodarstwach domowych i przekazywane do oznakowanych pojemników, z zachowaniem podziału na rodzaj materiałów. W gminach najczęściej prowadzi się segregację kontenerową. Odpady komunalne nadające się do przetworzenia można podzielić na 4 podstawowe grupy: papier, plastik, szkło, metale.
Ciekawostki
• Materiały, które nadają się do ponownego wykorzystania, bywają opatrzone kodem recyklingu.
• System selektywnej zbiórki surowców wtórnych obejmuje 4 kontenery – na papier, szkło białe, szkło kolorowe, plastik i puszki aluminiowe – o następującej kolorystyce:
niebieski – z przeznaczeniem na papier,
biały – z przeznaczeniem na szkło bezbarwne,
zielony – z przeznaczeniem na szkło kolorowe, żółty – z przeznaczeniem na tworzywa sztuczne i puszki aluminiowe.
Cel recyklingu
Przetwarzając surowce wtórne ograniczamy wykorzystanie surowców pierwotnych, co przyczynia się do ochrony naturalnych zasobów. Odzyskiwanie i przetwarzanie redukuje także ilość odpadów, tym samym ilość miejsca na składowiskach. Wreszcie, wykorzystywanie surowców, które są nośnikami energii, jest elementem oszczędnego gospodarowania energią. Podstawową zasadą recyklingu jest maksymalizacja ponownego wykorzystania tych samych materiałów, przy najmniejszym nakładzie surowcowym i energetycznym potrzebnym do ich przetworzenia.
Co nadaje się do recyklingu?
Śmieci wytworzone w domach powinny być zbierane w gospodarstwach domowych i przekazywane do oznakowanych pojemników, z zachowaniem podziału na rodzaj materiałów. W gminach najczęściej prowadzi się segregację kontenerową. Odpady komunalne nadające się do przetworzenia można podzielić na 4 podstawowe grupy: papier, plastik, szkło, metale.
Ciekawostki
• Materiały, które nadają się do ponownego wykorzystania, bywają opatrzone kodem recyklingu.
• System selektywnej zbiórki surowców wtórnych obejmuje 4 kontenery – na papier, szkło białe, szkło kolorowe, plastik i puszki aluminiowe – o następującej kolorystyce:
niebieski – z przeznaczeniem na papier,
biały – z przeznaczeniem na szkło bezbarwne,
zielony – z przeznaczeniem na szkło kolorowe, żółty – z przeznaczeniem na tworzywa sztuczne i puszki aluminiowe.
Ty też możesz troszczyć się o wodę, chronić środowisko.
Oto kilka propozycji dla Ciebie i Twoich rodziców jak
oszczędzać wodę i dbać o jej czystość:
- Nie pozwól, aby woda była odkręcona, kiedy myjesz się, myjesz zęby lub golisz się.
- Bierz szybki prysznic. Zainstaluj końcówkę natrysku umożliwiającą oszczędzanie wody.
- Używaj małej ilości wody do kąpieli. Napełniaj wannę w 1/3, a przedtem zatkaj odpływ korkiem. Początkowy napływ zimnej wody może być ogrzany przez dodanie później gorącej.
- Napraw kapiące krany wymieniając uszczelki. Jeżeli kran kapie z częstotliwością 1 kropli na sekundę można oczekiwać utraty 11 935 litrów wody rocznie.
- Uszczelnij cieknący zbiornik w toalecie. Unikaj zbędnego spłukiwania toalety. Zainstaluj zbiornik z możliwością regulowania ilości zużywanej wody.
- Kiedy zmywasz naczynia ręcznie, napełnij jedną komorę zlewu lub miskę wodą z płynem. Spłukuj szybko pod niewielkim strumieniem bieżącej wody.
- Sprawdź, czy instalacje wodociągowe nie mają przecieków. Odczytaj swój wodomierz przed i po dwugodzinnym nie korzystaniu z wody. Jeżeli nie wykazuje dokładnie tego samego, masz nieszczelną instalację i trzeba ją naprawić.
- Aby, dobrze spłukać odpady ze zlewozmywaka potrzeba dużo wody. Jeśli masz taką możliwość załóż kompostownik na odpadki jedzenia, gdyż nawet kosz na śmieci nie jest do tego odpowiednim miejscem.
- Nie wylewaj niepotrzebnie wody, kiedy można jej użyć, np.: do podlewania kwiatów, ogrodu czy sprzątania.
- Zgłaszaj lokalnym władzom i firmom wodociągowym wszystkie zauważone miejsca, w których występują straty wody (uszkodzone rury, otwarte hydranty, zbędne zraszacze).
- Zachęć przyjaciół i sąsiadów, aby przyłączyli się do codziennej akcji ochrony zasobów wodnych.
- Wspieraj działalność organizacji pozarządowych, które promują ochronę i oszczędność wody.
- Rób,
choć jedną rzecz dziennie, która zaowocuje oszczędnościami wody. Nie martw
się, jeżeli będą one minimalne. Liczy się każda kropla.
POLSKI PLAKAT PROMUJĄCY OCHRONĘ ZASOBÓW WODY NA ZIEMI!
Wymowę
plakatu podkreśla również pojawiające się na nim hasło: „Behave yourself. Be an
animal” („Zachowuj się. Bądź zwierzęciem”).
Zajrzyj na stronę Fundacji ekologicznej „Arka”, PAH, a tam m.in.:
Opaska wodna
Fundacja ARKA w ramach organizacji Światowego Dnia Wody
postanowiła przyłączyć się do Kampanii Wodnej Polskiej Akcji Humanitarnej.
Polska Akcja Humanitarna poprzez Kampanię Wodną stara się zachęcić polskie społeczeństwo do włączenia się w akcje pomocy dla osób cierpiących z powodu pragnienia i chorób spowodowanych fatalną jakością spożywanej wody.
Pozyskane podczas akcji fundusze przeznaczane są na realizację programów wodnych w regionach Azji i Afryki. Akcja „ZBIERAM WODĘ”, czyli jak nauczyciele i uczniowie mogą pomóc.
Koszt
jednej opaski to 5zł – ta kwota wystarcza, by zaspokoić pragnienie
jednego
człowieka przez cały miesiąc!
_____________________________________________________________________________________________
NA EKO
FALI POPŁYNIESZ DALEJ
Wyniki ankiet przeprowadzonych w dniu 14 marca 2013r.:
Ankieta dla uczniów: Woda i jej ochrona
1. Czy interesujesz
się ochroną środowiska?
Tak.
56%
Nie. 44%
2. Czy starasz
się codziennie dbać o ochronę
środowiska?
Tak
i staram się stosować proste sposoby ochrony środowiska. 38%
Jak
mi ktoś przypomni, to wtedy sobie przypominam. 13%
Rzadko. 25%
Nie. 19%
Nie
wiem, jak to robić? 5%
3. Kąpiesz się
w wannie czy
używasz prysznica?
Kąpiel w
wannie. 63%
Prysznic. 37%
4. Używasz ciepłej
czy zimnej wody?
Ciepła woda. 88%
Zimna
woda. 12%
5. Czy starasz
się ograniczać używania
wody?
Tak. 81%
Nie. 19%
6. Czy pamiętasz
o zakręcaniu wody, kiedy
nie jest potrzebna?
Tak. 94%
Nie. 6%
7. Jak oceniasz
czystość wody płynącej
z kranu w
Twoim domu?
Bardzo
zła.
Zła.
Niedobra.
Średnia. 25%
Dobra. 64%
Bardzo
dobra. 11%
8. Twoim zdaniem,
jakie są główne
źródła zanieczyszczenia wody
w Twojej miejscowości?
Stosowanie
nawozów sztucznych i innych środków chemicznych.
Mycie
samochodów.
Brak
oczyszczalni ścieków.
Emisja
zanieczyszczeń do atmosfery.
Wyrzucanie
śmieci.
9. Czy
znasz działania władz
gminy na rzecz
poprawy stanu wody?
Tak. 8%
Nie. 92%
10. Jak oceniasz
działania władz gminy
w zakresie ochrony
wody?
1 (8%)
2 (17%) 3 (75%)
4 5 6
11. Twoim zdaniem,
czy w naszej
szkole, mówi się
o ochronie wody?
Dużo. 28%
Mało. 72%
12. Kto, Twoim
zdaniem, jest odpowiedzialny za
ochronę wody w
Twojej miejscowości?
Mieszkańcy.
4%
Rada
gminy. 84%
Władze
państwa. 12%
Ankieta dla rodziców: Woda i jej ochrona
1. Czy interesujesz
się ochroną środowiska?
Tak. 68%
Nie. 32%
2. Czy starasz
się codziennie dbać o ochronę
środowiska?
Tak
i staram się stosować proste sposoby ochrony środowiska. 48%
Jak
mi ktoś przypomni, to wtedy sobie przypominam. 15%
Rzadko. 23%
Nie. 10%
Nie
wiem, jak to robić? 4%
3. Kąpiesz się
w wannie czy
używasz prysznica?
Kąpiel w wannie. 67%
Prysznic. 33%
4. Używasz ciepłej
czy zimnej wody?
Ciepła woda. 86%
Zimna
woda. 14%
5. Czy starasz
się ograniczać używania
wody?
Tak. 83%
Nie. 17%
6. Czy pamiętasz
o zakręcaniu wody, kiedy
nie jest potrzebna?
Tak.
96%
Nie. 4%
7. Jak oceniasz
czystość wody płynącej
z kranu w
Twoim domu?
Bardzo
zła.
Zła.
Niedobra.
Średnia. 31%
Dobra. 50%
Bardzo
dobra. 19 %
8. Twoim zdaniem,
jakie są główne
źródła zanieczyszczenia wody
w Twojej miejscowości?
Stosowanie
nawozów sztucznych i innych środków chemicznych. 6%
Mycie
samochodów. 13%
Brak
oczyszczalni ścieków. 56%
Emisja
zanieczyszczeń do atmosfery. 13%
Wyrzucanie
śmieci. 12%
9. Czy
znasz działania władz
gminy na rzecz
poprawy stanu wody?
Tak. 84%
Nie. 16%
10. Jak oceniasz
działania władz gminy
w zakresie ochrony
wody?
1 (18%) 2 (19%) 3 (63%) 4
5 6
11. Twoim zdaniem,
czy o ochronie
wody mówi się?
Dużo. 37%
Mało. 63%
12. Kto, Twoim
zdaniem, jest odpowiedzialny za
ochronę wody w
Twojej miejscowości?
Mieszkańcy.
Rada
gminy. 100%
Władze
państwa.
Zajrzyj na stronę naszej gminy: www.opatow.gmina.pl
Budowa kanalizacji sanitarnej |
||
Trwa budowa największej inwestycji w
gminie - kanalizacji sanitarnej wraz
z oczyszczalnią ścieków.
Inwestycja
będzie kosztowała 12 441 450,00 zł brutto. Środki na wykonanie zadania
pochodzą w 85% (dotacja) z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa
Śląskiego, pozostałe 15% stanowi wkład własny gminy. W ramach tych środków
zostanie wybudowana oczyszczalnia ścieków wraz z kanalizacją w Opatowie.
Budowę
kanalizacji sanitarnej wraz z nowoczesną oczyszczalnią ścieków wykona
Wykonawca - konsorcjum firm: Wachelka Inergis S.A., ul. Kisielewskiego
18/28B, 42-215 Częstochowa (Lider Konsorcjum), Przedsiębiorstwo Wielobranżowe
AMIBUD, ul. Daleka 5, 41-908 Bytom (Partner Konsorcjum), reprezentowanym
przez Dyrektora Generalnego Marka Wachelkę.
Zakres robót obejmuje:
|
POLAKU MŁODY NIE MARNUJ WODY!
Wnioski z debaty
1.Ankiety wykazały brak znajomości akcji podejmowanych przez
Urząd Gminy.
2.Władze gminy zwracają uwagę na ochronę wody i budowę
domowych oczyszczalni ścieków.
3.Mieszkańcy naszej gminy rzadko reagują w sytuacji, gdy są
świadkami zanieczyszczania wody.
4. Mimo nagłaśniania akcji służących ochronie wody, tylko
56% mieszkańców interesuje się tym problemem, a pozostali są tej sprawie obojętni.
5. Mieszkańcy boją się zmian i trudno jest im zmienić ich postępowanie
wywodzące się sprzed lat, co powoduje, że skutki akcji są powolne i mało
widoczne.
6.Do tej pory w naszej szkole organizowano małą ilość akcji
dotyczących wody.
7. Uczniowie naszego gimnazjum powolnie wykorzystują
posiadaną wiedzę na temat sposobów oszczędzania wody. Wynika to z ich
niedbalstwa.
9. Dotychczasowe akcje przeprowadzane w naszej szkole były mało skuteczne, ponieważ
stanowiły pojedynczy zryw, więc ich skutki były nietrwałe.
10.Mimo różnych działań
na rzecz ochrony wody postępuje zmiana różnorodności biologicznej
naszych rzek.
11. Złe nawyki ludności nadal przeważają nad świadomością
ekologiczną i powodują pogłębiające się
zanieczyszczenie wód.
Propozycje zmian
1.Zwiększanie akcji mających na celu poprawę świadomości mieszkańców
w kwestii ochrony wody i jej oszczędzania.
2. Badanie przez SU opinii uczniów w kwestii ochrony wody.
3. Zachęcanie poprzez happeningi mieszkańców gminy do czytania strony
internetowej gminy, plakatów, ulotek .
4. Częste rozmowy przedstawicieli SU z uczniami marnującymi
wodę.
5. Przyłączenie się
naszego gimnazjum do akcji
organizowanych przez organizacje pozarządowe, które wspierają budowę
studni życia w krajach trzeciego świata.
6. Zmiany w sposobie przeprowadzania akcji w odniesieniu do
czasu, przestrzeni i odbiorców akcji.
7. Cykliczne badania czystości wód i wykazanie ich wpływu na
organizmy żywe.
Plany na najbliższą przyszłość i działania
1.Zorganizowanie konkursu fotograficznego pt.: „ Polaku
młody nie marnuj wody”.
2.Przygotowanie i rozdanie ulotek , dotyczących prostych
sposobów oszczędzania wody.
3.Warsztaty dla klas 6. szkół podstawowych podczas dnia
otwartego w naszej szkole.
4.Zajęcia w terenie związane z wodą.
5.Zorganizowanie
wycieczki do najbliższej oczyszczalni ścieków.
Zdjęcia z debaty:
Przygotowania przed debatą.
Prowadzące: Maria Komendacka i Patrycja Tetłak
Nasi sekretarze: Patrycja Heluszka i Katarzyna Wręczycka.
Zdjęcia z debaty:
Przygotowania przed debatą.
Prowadzące: Maria Komendacka i Patrycja Tetłak
Nasi sekretarze: Patrycja Heluszka i Katarzyna Wręczycka.
Dyskutanci mieli do rozwiązania krzyżówkę ekologiczną, a następnie wyjaśnienie powstałych haseł: wodociąg, ekorozwój, uzdatnianie wody, oczyszczalnie ścieków.
Doświadczenia fizyczne: wpływ wody na organizmy żywe i oczyszczanie wody za pomocą surowców mineralnych
Zgromadzona publiczność brała czynny udział w debacie.
Ekspert do spraw ochrony środowiska w naszej gminie w trakcie swojej wypowiedzi.
Koniec części jasnej.
Część ciemna
Prezentacja multimedialna.